THỦY KÍCH ĐỘNG CƠ LÀ GÌ? TÁC HẠI VÀ CÁCH HẠN CHẾ THIỆT HẠI DO THỦY KÍCH MÙA MƯA BÃO

Thường khi vào mùa mưa bão ngập lụt, anh em đi xe thường bảo nhau nhớ chú ý tránh để động cơ bị thủy kích khi lội nước. Đây được xem là một trong những trường hợp hư hỏng nặng nhất mà động cơ có thể gặp phải. Vậy nguyên nhân gì dẫn đến thủy kích? Và nếu bất khả kháng phải lội nước thì làm cách nào để tránh, cũng như hạn chế tối đa thiệt hại do thủy kích?

Thủy kích là gì? Tác hại của thủy kích

Thủy kích động cơ (engine hydrolock) là hiện tượng nước tràn vào buồng đốt của xi-lanh qua đường hút gió khi động cơ đang hoạt động. Tình huống lạc quan nhất là xe chỉ bị chết máy. Do nước không chịu nén khiến piston bị chặn lại không thể di chuyển đến điểm chết trên, đồng thời nước khiến nhiên liệu không thể cháy trong buồng đốt. Thủy kích có thể xảy ra với cả xe hơi lẫn xe máy.

Tình huống sẽ tệ hơn nếu động cơ đang chạy ở tua cao hoặc người lái muốn đề nổ khởi động trở lại. Lúc này, các piston được trục khuỷu đẩy lên rất nhanh để thực hiện quá trình nén khí. Tuy nhiên lượng nước lọt vào buồng đốt sẽ tác động một lực cực lớn ngược trở lại. Hai lực này sẽ ép tay biên (tay dên) biến dạng. Nhẹ thì tay biên bị cong, thành xi-lanh bị trầy xước. Nặng thì tay biên bị gãy, dẫn đến chọc thủng thành xi-lanh, phá huỷ động cơ. Chi phí để thay thế phục hồi động cơ xe hơi bị thủy kích rất đắt, dao động từ vài chục đến cả trăm triệu đồng.

*Tay biên bị cong, biến dạng do thủy kích*

So với động cơ xăng, động cơ diesel dễ bị thủy kích và hư hỏng nặng hơn. Lý do là vì động cơ diesel có tỉ số nén cao hơn, buồng cháy nhỏ hơn nên lượng nước lọt vào động cơ ít cũng có thể gây thủy kích. Ngoài ra, do đặc tính mô-men xoắn lớn hơn, tức lực đẩy piston nhiều hơn nên nếu gặp thủy kích thì động cơ diesel cũng dễ hư hỏng nặng hơn động cơ xăng. Tuy nhiên, đáng mừng hầu hết các dòng xe dùng động cơ dầu ở Việt Nam là SUV và bán tải có khả năng lội nước khá tốt.

*Thành xi-lanh bị hư hỏng, trầy xước do thủy kích*

Ngoài động cơ, thủy kích còn tác động xấu đến hệ thống điện xe ô tô. Khi xe ngập nước, hệ thống điện trên xe ô tô như đèn, còi, hệ thống âm thanh giải trí… sẽ bị ảnh hưởng như có thể bị gỉ sét hay cháy.

Đồng thời nếu xe ngập nước quá lâu trong điều kiện nước có nồng độ muối cao thì nguy cơ gầm xe và vỏ xe bị ăn mòn rất cao. Trong trường hợp xe ngập ở mực nước sâu, những chi tiết trong khoang nội thất ô tô như thảm lót sàn hay ghế ngồi cũng sẽ bị ngấm nước, ẩm mốc và hư hỏng.

Theo các bác tài nhiều năm kinh nghiệm lái xe, chi phí để sửa chữa những hỏng hóc liên quan đến động cơ xe ô tô không hề rẻ, nếu không muốn nói là rất đắt đỏ. Chi phí sẽ rơi vào tầm vài chục triệu đồng nếu như chỉ thay tay biên piston và con số sẽ đội lên rất nhiều nếu như hệ thống điện và động cơ xe bị hỏng. Đặc biệt là đối với những mẫu xe sang, chi phí thay phụ tùng rất lớn.

Chưa kể đến, những chiếc ô tô bị thủy kích nhiều lần không được chăm sóc và bảo dưỡng xe tốt thông thường giá trị thanh khoản không cao. Khi muốn bán lại, những chiếc xe ô tô cũ này có giá chuyển nhượng thấp.

Kinh nghiệm lái xe qua các vũng nước ngập và cách xử lý khi xe ngập nước

Với thời tiết nhiệt đới gió mùa và trong điều kiện cơ sở hạ tầng còn nhiều điểm hạn chế, vào mùa mưa bão nhiều tuyến đường trọng điểm tại các thành phố lớn ở Việt Nam thường xảy ra tình trạng bị ngập úng. Tình trạng này khiến giao thông bị ùn tắc nghiêm trọng và các phương tiện xe ô tô, xe máy gặp hiện tượng thủy kích, dẫn đến thiệt hại về tài sản và cả sự an toàn của những người tham gia lưu thông.

Nếu buộc phải lưu thông trong những ngày mưa, người lái có thể chủ động lựa chọn tuyến đường phù hợp để tránh được những đoạn đường có thể ngập nước và ùn tắc kéo dài. Thông thường, mực nước an toàn để xe ô tô có thể đi qua là dưới 25cm.

Chính vì vậy, khi xe ô tô bị ngập nước, các tài xế phải thật sự bình tĩnh để có thể xử lý tình huống này.

Khi lái xe qua tuyến đường bị ngập nước, hạn chế lấy gió qua hệ thống nạp khí bằng cách tháo lọc gió động cơ để lấy gió từ khoang máy. Thao tác này sẽ giúp hạn chế nước tràn vào đường hút gió dẫn đến hiện tượng thủy kích động cơ.
Quan sát những chiếc xe lưu thông xung quanh để có thể áng chừng mực nước ngập. Lưu ý không di chuyển quá gần với những xe khác, tránh tình huống các sóng nước dâng cao có cơ hội xâm nhập vào đường hút gió động cơ.
Tắt hệ thống điều hòa, duy trì ổn định vận tốc chậm rãi tùy vào tình hình thực tế. Điều chỉnh chế độ lái bán tự động ở số 1 nếu như bạn đang lái xe sử dụng số tự động và không được nhấn côn nếu là xe số sàn.

*Nên về số 1 trước khi bắt đầu chạy vào vùng ngập*

Không tăng tốc đột ngột bởi khi tăng ga, ở vòng tua máy cao, nước tràn vào nhiều tạo ra lực nén mạnh khiến cho các tay biên piston bị gãy dẫn đến ô tô bị chết máy.
Khi xe ngập nước và bị thủy kích khiến động cơ ngừng hoạt động, tài xế cần ghi nhớ không được khởi động lại xe. Cũng không nên tự sửa chữa máy móc động cơ nếu bạn không có kinh nghiệm. Tốt nhất là bạn nên rút chìa khóa, quan sát mực nước để ra khỏi xe an toàn mà không để nước tràn vào xe và gọi cho đội cứu hộ, các kỹ thuật viên sẽ có mặt kịp thời để xử lý sự cố này.
Khi đã vượt qua vùng nước ngập, cần thực hiện thao tác rà phanh thêm 1 đoạn đường ngắn nữa để loại bỏ nước lọt vào đường nạp gió. Việc tiếp theo là xuống xe và kiểm tra tình trạng khoang máy xe ô tô.