Kiếm tra dầu bằng que thăm nghe có vẻ hơi ngớ ngẩn, tuy nhiên đây là cách thử dầu đơn giản, nhanh chóng và tiết kiệm nhất. Vậy làm sao để có thể phân tích được dầu nhờn thông qua việc sử dụng que thăm. Bài viết sau đây sẽ giúp bạn phân tích chất lượng dầu nhớt dễ dàng chỉ bằng que thăm dầu.
Bài học số 1 – Lấy mẫu dầu bằng que thăm
Kho động cơ còn nóng, đừng và tắt động cơ. Đợi một vài phút cho dầu quay trở lại về bể chứa. Mở mui xe và tìm que thăm dầu trên động cơ. Rút que thăm dầu ra sau đó lau sạch bằng một miếng giẻ hoặc khăn giấy dày. Cho que thăm quay trở lại sau đó rút que thăm ra một lần nữa.
Bài học số 2 – Phát hiện mức dầu thấp
Lượng dầu có trên que thăm bao nhiêu là đủ? Kiểm tra vạch dầu trên que thăm và đánh dấu độ sâu của lớp dầu trên que thăm. Trên que thăm sẽ có đánh dấu sẵn những mức dầu tiêu chuẩn cần đạt được.
Nếu dầu không chạm tới các dấu hoặc lỗ trên que thăm, bạn cần phải đổ thêm dầu. Nếu que thăm không hiển thị mức dầu, bạn cần phải đổ dầu ngay lập tức. Lượng dầu thêm vào thay đổi tùy thuộc vào tuổi xe, loại động cơ, số km xe đã chạy và điều kiện lái xe. Ngoài ra, que thăm cũng là thước đo giúp bạn phát hiện mức tiêu thụ dầu cao bất thường.
Bài học số 3 – Sẽ ra sao nếu mức dầu nhớt quá cao?
Trong một số trường hợp nhất định, mức dầu có thể đã tăng lên kể từ lần cuối bạn thăm dầu hoặc có quá nhiều dầu trên que thăm. Điều này có thể là do nước ngưng tụ (từ quá trình đốt cháy), nhiên liệu ngưng tụ hoặc rò rỉ chất làm mát – tất cả đều có thể là nguyên nhân đáng quan ngại.
Hiện tượng pha loãng dầu nhớt bởi nhiên liệu (Fuel Dillution) có thể làm giảm đáng kể độ nhớt của dầu và nồng độ các thành phần phụ gia. Mùi của nhiên liệu diesel thường có thể được phát hiện ngay từ que thăm.
Nước tự do và nhũ hóa rất có hại cho dầu và động cơ. Đối với những tài xế lái xe đường ngắn, sự ngưng tụ nước có thể ảnh hưởng nghiêm trọng hơn nếu động cơ của bạn có tùy chọn nhiên liệu linh hoạt (Flexible Fuel Vehicle) và bạn đang sử dụng hỗn hợp nhiên liệu xăng-cồn. Điều quan trọng cần nhớ là quá trình đốt cháy tạo ra nước trong động cơ của bạn – nhiều hơn lượng nước nhiên liệu tiêu thụ. Hầu hết nước chảy ra ngoài qua ống xả, nhưng nếu động cơ được làm mát, phần lớn nước sẽ bị ngưng tụ trong bể chứa dầu.
Một cách đơn giản để phát hiện nước trong dầu động cơ đã sử dụng là nhỏ một giọt dầu từ que thăm vào ống xả nóng. Nếu nó kêu lách tách (nghe giống như thịt xông khói chiên) thì đây là dấu hiệu của sự nhiễm nước. Phải thật cẩn thận vì rủi ro giọt dầu có thể bắt lửa.
Bài học số 4 – Dấu hiệu dầu bị lão hóa
Dầu không giống như một loại rượu vang ngon hơn theo thời gian. Thay vào đó, nó sẽ bị lão hóa với tốc độ lão hóa ảnh hưởng bởi điều kiện lái xe, chất lượng nhiên liệu, tuổi động cơ, chất lượng dầu động cơ và khí hậu. Nếu không thay dầu đúng hạn, dầu sẽ bị biến chất và không bảo vệ được động cơ của bạn.
Vì vậy, hãy nhìn thật kĩ dầu trên que thăm. Dầu tốt sẽ trông mịn và bóng và hơi trong suốt. Nếu nó có cặn bùn hoặc các hạt bụi bẩn, thì đó là lúc cần phải thay dầu. Tương tự như vậy, nếu dầu trông quá đặc, quá đậm (mờ đục) hoặc có mùi phô mai thối.
Nếu bạn vẫn không biết liệu bạn có cần thay dầu hay không, hãy cân nhắc thực hiện kiểm tra tại chỗ.
Dầu bị oxy hóa và nhiễm bẩn sẽ mất đi sức căng bề mặt. Một thử nghiệm đơn giản cho phép kiểm tra sức căng bề mặt là nhỏ một giọt dầu đã sử dụng từ que thăm lên bề mặt nước. Nếu giọt dầu lan ra trên bề mặt nước (thay vì kết hạt như một loại dầu mới), đó có thể là thời gian cần thay dầu.
Bài học số 5 – Dấu hiệu rò rỉ chất làm mát
Bong bóng màu nâu hoặc cặn nâu khô cứng phía trên vạch mức dầu trên que thăm có thể là dấu hiệu cho thấy chất làm mát (nước và chất chống đông) đã rò rỉ vào động cơ của bạn. Dầu trên que thăm thậm chí có thể trông giống như sữa sô cô la.
Một dấu hiệu nổi bật khác của rò rỉ chất làm mát là khói thải màu trắng có mùi ngọt. Trong trường hợp này, mức dầu từ que thăm thực sự có thể tăng lên, cho thấy một lượng đáng kể chất làm mát đã bị rò rỉ vào bể dầu.
Để xác nhận sự rò rỉ chất làm mát, hãy tắt động cơ, để yên trong một hoặc hai giờ, xả dầu và sử dụng chai thủy tinh hoặc nhựa trong để hứng dầu chảy ra. Bởi vì cả nước và chất chống đông đều nặng hơn dầu, chúng sẽ lắng ở dưới đáy bể dầu. Kiểm tra chất lỏng cho glycol và nước. Glycol và nước thường trông giống như một hỗn hợp sền sệt giống như mayonnaise, tùy thuộc vào thời gian chất làm mát đã ở trong dầu. Bạn cũng có thể thấy mùi ngọt của chất chống đông.
Nếu bạn phát hiện có chất làm mát trong dầu động cơ, động cơ của bạn nên được đưa vào bảo dưỡng ngay lập tức.
Như vậy, qua 5 mẹo cơ bản trên, bạn đã có thể tự kiểm tra và đánh giá chất lượng dầu qua que thăm dầu.
Dầu động cơ có nhiều chức năng quan trọng ngoài việc kiểm soát ma sát và mài mòn. Dầu không chỉ bôi trơn các bộ phận bên trong của động cơ, mà còn giúp làm mát vòng bi và các bề mặt ma sát khác. Dầu trong động cơ, do đó, đóng vai trò là một bộ tản nhiệt để hấp thụ nhiệt không mong muốn để truyền nó bằng cách dẫn hoặc đối lưu ra khỏi động cơ.
Trong điều kiện lái xe thông thường, việc chạy một mức dầu thấp có thể không tạo ra nhiều khác biệt về nhiệt độ ổ trục hoặc bôi trơn động cơ. Tuy nhiên, động cơ rất cần được bảo vệ trong điều kiện xấu nhất, như trong thời tiết nóng, trong khi tải trọng lớn hoặc với hệ thống làm mát bị hỏng hóc.
Tương tự như vậy, khi bạn giảm lượng dầu đi 25% dầu, hàm lượng các chất phụ gia quan trọng cũng giảm đi 25% – chất phụ gia giúp kéo dài tuổi thọ dầu và động cơ. Ngoài ra, khi bạn thiếu đi 25% lượng dầu, khả năng phân tán các chất gây ô nhiễm, axit, bồ hóng, nhiên liệu, bùn và nước xâm nhập cũng giảm đi.
Như vậy, chúng ta hoàn toàn có thể kiểm soát được thể tích và chất lượng dầu nhớt có trong động cơ thông qua một phương pháp cực đơn giản và nhanh chóng – Que thăm dầu. Từ đó, có thể xác định được thời điểm cần chêm hoặc thay dầu, đảm bảo động cơ luôn làm việc trong điều kiện tốt nhất.
Theo Jim Fitch, Chủ tịch Tập đoàn Noria
